Elisabethsdael viert de vrijheid met tentoonstelling over Tweede Wereldoorlog; Bewoners Jan en Bep delen hun oorlogsherinneringen

Boxtel - Op donderdag 5 mei viert Elisabethsdael de vrijheid met onder andere een tentoonstelling van voorwerpen en verhalen uit de Tweede Wereldoorlog van bewoners van Vinckenrode, Elisabethsdael en Clarissenhof. Veel van hen hebben nog herinneringen aan die tijd. Zoals Bep van der Hurk en Jan, die liever niet met zijn achternaam in de krant wil.

Bep van der Hurk heeft voor de tentoonstellingen voedselbonnen ter beschikking gesteld. Ze vond deze in een kistje wat al 70 jaar niet open was geweest. “Mijn zoon heeft mij geholpen met het openmaken”, vertelt ze. Dat was nog een lastige klus, maar toen het openging kwamen de bonnen tevoorschijn. “Veel mensen hebben ze allang weggegooid”, laat Bep weten. “Maar ik vind het fijn dat ik ze bewaard heb. Als aandenken.”

Zelfgebouwde schuilkelder
Zes jaar oud was ze toen de oorlog begon. “Ik weet er niet meer veel van”, aldus Bep. Toch zijn sommige herinneringen voor haar nog helder. Aan het begin van de oorlog is er bij haar in de tuin een schuilkelder gebouwd. “Dat was geen professioneel bouwwerk. Het was gewoon een gat, verstevigd met planken.” Haar vader had de kelder samen met buren gebouwd. Wanneer het luchtalarm klonk gingen ze er met het gezin en een aantal mensen uit de buurt in.

“Het was heel erg akelig”, zegt Bep. “Je zat in de kelder te wachten tot het alarm over was en je wist niet wat er buiten gebeurde en of je veilig was.” Het was helemaal spannend toen het gezin van Bep erachter kwam dat hun huis getroffen was door een granaat, dwars door de bedstee heen. Gelukkig was hij niet ontploft. “Anders hadden we het in de schuilkelder ook niet overleefd”, laat ze weten. Na dat incident schuilde het gezin dan ook in een professioneel gebouwde kelder aan de overkant van de straat.

“Ik vond het heerlijk toen de bevrijding kwam”, zegt de van oorsprong Bossche Bep. Ze herinnert zich vooral dat er vliegtuigen overkwamen die brood en chocolade naar beneden gooiden. “Vooral dat witbrood staat me nog bij, dat vond ik toen zo lekker!” Het eten was natuurlijk schaars, dus kwam het luxebrood voor Bep echt als een traktatie.

Ze stelt ook een koperen granaathuls ter beschikking voor de tentoonstelling. “Hij is gebruikt bij de bevrijding en nu staat hij in de gang als paraplubak.”

Internaat
Jan was een paar jaar ouder dan Bep toen de oorlog begon. Als negenjarige zat hij toen op een internaat in Venray. Alleen in de zomervakantie ging hij naar huis. Hij kan zich nog goed herinneren hoe hij samen met de andere jongens op hoge kasten klom om de ramen bovenin de school te verduisteren. “Als ik er nu naar kijk was het best een gevaarlijke klim”, zegt hij. “Maar toen dachten wij er niet over na, het was belangrijker dat we ’s nachts niet zichtbaar waren.”

In de zomervakantie ging Jan wel naar huis. Hij hielp zijn vader met zijn werk. “Mijn vader maakte verzekeringen en papieren in orde voor boeren en molenaars”, vertelt Jan, die als hij thuis was ook vaak met vriendjes naar de Duitse treinen ging kijken. “Als het een stoomtrein was, dan was er niks aan de hand. Maar als er rook uit kwam kreeg je thuis op je flikker dat je stonk!”

Jan maakte tijdens het schooljaar vaak wandelingen door de buurt met zijn klasgenoten. Het viel hen op dat er schijnwerpers op de paden bij de school werden geïnstalleerd. “Op een middag kwamen we daar weer en stonden er allemaal straaljagers opgesteld in het licht van de schijnwerpers”, vertelt hij. Vanaf toen zijn de leerlingen naar huis gestuurd, omdat het bij de school te gevaarlijk werd.

Leven opbouwen
Na de bevrijding had iedereen zijn eigen manier om zijn leven weer op te bouwen. Er was in de jaren na de oorlog weinig tot geen onderwijs voor de kinderen. Jan: “Iedereen leerde een vak en hielp mee met de wederopbouw van Nederland.”

De tentoonstelling in Residentie Elisabethsdael aan de Mgr. Bekkersstraat 6 in Boxtel viert is één van de activiteiten die daar op donderdag 5 mei van 14.00 tot 16.30 uur plaatsvinden. Zo wordt ook een film van Fons Van Heesch vertoond over de bevrijding van Boxtel, gepresenteerd door Joyce Vermeer. Tevens treedt de Swanee Bridge Jazzband de middag op met nummers uit de tijd van de bevrijding.