Parochie zoekt (financiële) partners; Sint-Petrusbasiliek na groot onderhoud klaar voor de Kerst
Boxtel - Afgelopen maand werden de onderhoudswerkzaamheden aan de Sint-Petrusbasiliek afgerond. De torenspits kreeg een epoxybehandeling tegen houtrot en de kwetsbare tufsteen werd gereinigd en vernieuwd: ruim 150.000 euro, waarvan de helft voor de parochie. Het bestuur is daarom op missie om extra inkomsten te genereren, onder leiding van vicevoorzitter Jos Polman. Maar ook het imago op te frissen.
Wie tijdens de feestdagen in de Sint-Petrusbasiliek komt treft een goed onderhouden kerkgebouw aan. Dat moet ook meent ook Jos Polman, “want het is een icoon. Een fantastisch mooie kerk met een rijke historie.” Een visitekaartje voor Boxtel en de regio dus.
Dure werkzaamheden
De vicevoorzitter is daarom samen met de andere bestuursleden bezig om het onderhoud van het kerkgebouw op een andere manier te financieren. Want samen met de drie andere kerkgebouwen in Esch, Lennisheuvel en Liempde drukt de Sint-Petrusbasiliek flink op de begroting. Zo ook in 2021: de werkzaamheden aan de toren, vernieuwen van tufsteenelementen en noodzakelijk voegwerk kostten zo’n 100.000 euro, waarvan de Heilig Hartparochie de helft moest bekostigen. De andere helft kwam voor rekening van het Rijk met een SIM-subsidie voor monumenten.
En ook aan de werkzaamheden aan de houten steunbalken in de torenspits in Boxtel hing een stevig prijskaatje: 50.000 euro. En weer was de helft voor de parochie, de helft voor Den Haag. En iets soortgelijks in Liempde aan de hand toen de toren werd gerestaureerd.
Het onderhoud is echter essentieel. Polman: “anders groeit er voor je het weet een berkenboom uit de zachte tufsteen.” Dat is precies wat er in Boxtel gaande was. Levensgevaarlijk natuurlijk als je dat niet zou onderhouden, want zo’n boom drukt de toch al zachte tufsteen verder los. Het behoeft geen uitleg wat de gevolgen zijn van een vallend stuk steen vanaf de ruim 70 meter hoge toren.
Geen amateurs
Aan de basis van het onderhoud ligt een gedegen onderhoudsplan. Polman benadrukt dat de parochie goed samenwerkt met professionele bouwkundigen van het Bisdom. Voor de Meierij is dat Rick Jonkers. “Samen met hem ontwikkelen wij de onderhoudsplannen”, begint Polman “We weten precies hoe de kerk erbij ligt en wat de prioriteiten zijn.”
Maar de kerk in Boxtel is een historisch gebouw, waarvan de oudste delen dateren van voor 1300. Onderhoud en preservatie is dus een belangrijk onderdeel van de agenda van het parochiebestuur. “Een permanent proces”, ziet Polman. “Het is natuurlijk een heel stevig gebouw, maar de kosten voor onderhoud nemen toe.” Daarbij kun je alleen al terugkijken naar de coronapandemie waarbij de kosten voor personeel en bouwmaterialen explosief zijn gestegen.
Financiële situatie
Vanaf 2015 heeft de parochie uit noodzaak vastgoed verkocht. “Daarmee hebben we de onderhoudskosten kunnen beperken”, blikt Polman terug. Het geld dat daardoor vrij kwam heeft de parochie via het Bisdom belegd in beleggingsfondsen. “De afgelopen jaren heeft dat goed gerendeerd. Voor de lange termijn verwachten wij een stabiel rendement”, vertelt de vicevoorzitter.
“Deze rendementen zijn geen luxe maar strikt noodzakelijk om de balans enigszins sluitend te krijgen.” Dat betekent dat de parochie ook afhankelijk is en blijft van de donaties van de parochianen in vorm van collectes, kerkbijdragen en dergelijke.
Voor de financiering van het onderhoud van het vastgoed en met de name de basiliek zullen zal de kerk ook alternatieve financieringsbronnen moeten aanboren. Polman: “Natuurlijk reserveren we jaarlijks een fors bedrag voor groot onderhoud, dat verantwoorden we in de verlies en winstrekening. Maar de uitgaven drukken te zwaar op onze begroting.”
En dat is volgens Polman jammer. Want de nadruk ligt daarmee te veel op geld verdienen. “Wij vinden dat de parochie niet alleen op moet draaien voor het behoud van de prachtige basiliek, de gehele gemeenschap is gebaat met de aanwezigheid van dit iconisch monument.”
Nieuwe inkomstenbronnen
Daarom gaat het kerkbestuur zich richten op het vinden van nieuwe inkomstenbronnen. Nu worden er regelmatig rondleidingen gegeven. Het bestuur is daar positief over, maar ziet in het uitbreiden daarvan niet het ei van Columbus, zoals dat soms wat eenvoudig wordt geschetst.
“De basiliek is behalve een belangrijk Godshuis een icoon een prachtig gebouw, belangrijk erfgoed, en gezichtsbepalend voor de regio Boxtel”, vindt de vicevoorzitter. “Daarvan genieten dagelijks heel veel mensen.” Hij vindt het daarom vreemd en eigenlijk onredelijk dat die kerk, als onderdeel van de gemeenschap, door de parochie bekostigd moet worden.
Polman: “Dat is in de toekomst geen haalbare kaart. We moeten niet voor de waarheid weglopen de realiteit onder ogen zien en nu nadenken over goede oplossingen.” Hij haalt daarbij voorbeelden aan kijk naar de kathedraal in Den Bosch. “Die toren is in handen van de gemeente.” Dat Den Bosch ruim vijf keer groter is dan Boxtel maakt volgens hem weinig uit. “Boxtel is een redelijk grote plaats, ook met een regio functie.”
Gezamenlijk doel kerk en gemeente
“De parochie zoekt dus partners voor financiering”, vertelt Polman, van huis uit econoom. Zo komt het dat de vicevoorzitter samen met medebestuurders in gesprek is met wethouder Désiré van Laarhoven en Hans Rijker, van de afdeling monumenten van de gemeente, over eventuele alternatieve subsidiestromen. “We gaan daarbij niet met de pet rond”, verduidelijkt hij, “maar samen op zoek naar goede alternatieve financiering in de toekomst.”
Daarbij kan gedacht worden aan slimme fondswerving of aansluiting bij andere overheidsprojecten door met de gemeente als een team op te trekken.
Ook is de parochie voornemens om in de toren van de basiliek een Mariakapel te realiseren, zodat kerkbezoekers altijd een kaarsje kunnen opsteken. Dat moet niet alleen leiden tot een extra inkomstenbron door de verkoop van kaarsjes, maar ook tot een intensievere geloofsbeleving bij de parochianen.
Polman ziet ook een toeristische waarde. “In Frankrijk en Italië lopen toeristen allemaal die kerken binnen.”
Met de tijd mee
“Maar het gaat natuurlijk niet alleen om de buitenkant van de kerk, maar vooral om de binnenkant”, vindt Polman. Een sterke geloofsgemeenschap kan bergen verzetten. Soms bijna letterlijk. En daaruit put hij hoop en vertrouwen. Want met ruim 400 vrijwilligers, waaronder zelfs een toenemende groep jonge kerkgangers, is de Heilig Hartparochie goed bedeeld.
Er is een levendige muziekscene ontstaan rondom het Smits-orgel en de beiaard bespeeld door de talentvolle Boxtelaar Tommy van Doorn. Daarnaast ziet Polman ook hoe de kerk in tijden waarbij het coronavirus zo verschrikkelijk huishoudt in de wereld aan populariteit wint. Anders gezegd: mensen lijken op zoek naar verbinding en zingeving en de kerk kan dat bieden.
Verder was de pandemie een kans voor de kerk om te laten zien dat ook de vaak als stoffig bestempelde kerkgemeenschap prima met de digitalisering meekan. Polman: “Kijk bijvoorbeeld naar de digitale Alpha cursus, een mooie vorm van gezamenlijke geloofsverdieping de digitale bijbeluitleg door pastoor Geertjan van Rossem en de mogelijkheid de missen thuis te volgen via de streaming. Men kan zelfs via de givt-app digitaal collectegeld overmaken.”
Trots
En ook hoe de Heilig Hartparochie zelf georganiseerd is vervult Polman van trots. “Die is zeer goed en professioneel geleid”, vertelt de vicevoorzitter, alvorens hij opsomt hoe de afgelopen jaren de organisatie opnieuw vorm is gegeven om efficiënter te kunnen werken .
“Ik ben heel erg dankbaar voor al die vrijwilligers en medebestuurders die echt heel erg betrokken en enthousiast zijn en altijd openstaan voor nieuwe ideeën. Het is niet alleen maar belangrijk dat je de doelen bereikt, maar vooral hoe je de doelen bereikt, dat doen we samen in goede harmonie en met waardering voor elkaar”, vertelt Polman. Hij sluit af met een boodschap aan alle Boxtelaren: “Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om via deze weg iedereen fijne Kerstdagen te wensen en een gelukkig Nieuwjaar. En graag nodig ik alle mensen uit om mee te doen, je krijgt er heel veel hartelijkheid en goedheid voor terug!”
