Boxtelse politiek: ‘Warmtetransitie mag burger niet op kosten jagen’
Boxtel - In 2050 moet het zo ver zijn. Boxtel moet in dat jaar volledig afgekoppeld zijn van het aardgasnet en zijn energie CO2-neutraal opwekken. Maar voordat het zo ver is, moeten nog de nodige horden worden genomen. Met name op financieel gebied.
Er waren dinsdagavond nog veel losse eindjes bij de In Gespreksavond voor de Boxtelse politiek over de aankomende warmtetransitie. Die ziet er als volgt uit: in eerste instantie moeten woningen en ons energienetwerk gereed gemaakt worden voor de transitie. Dat kan bijvoorbeeld door isolatiemaatregelen te nemen in woningen en bedrijven. Daarna vindt een overstap van aardgas naar andere energiebronnen zoals elektriciteit, of warmte-/koudeopslag plaats. Tenslotte moet de opwekking van die energiebronnen duurzaam worden om zo uiteindelijk tot CO2-neutraliteit te komen in 2050.
Uitrol op wijkniveau
Dat gereed maken en afkoppelen gebeurt in fasen, die op wijkniveau uitgerold moeten worden. Daarvoor wordt dit jaar een tijdspad opgesteld. Daartoe zitten verschillende maatschappelijke organisaties zoals de netbeheerder, woonstichtingen, gemeenten, waterschappen en energiepartners met elkaar om tafel. Periodiek praten zijn burgers en politiek bij. Dinsdag was zo’n bijpraatmoment.
Een hapklare oplossing voor hoe Boxtel die warmtetransitie moet doorlopen is er nog niet, aldus Tomas Mathijsen. Hij adviseert de gemeente namens Over Morgen over die transitie. Dat komt omdat ons land nog in het beginstadium is van de transitie en nog wordt gewerkt aan wet- en regelgeving om de overstap op duurzame warmte vorm te geven.
Door Boxtel op te delen in wijken die in een verschillend tempo worden afgekoppeld van aardgas moet uiteindelijk een haalbaar tijdspad uitgestippeld worden. Bij gepland onderhoud kan de energietransitie als het ware direct meegenomen worden. “Het is nadrukkelijk niet de bedoeling nu al mensen op kosten te jagen”, kon Mathijsen al wel mededelen. Doordat de verwachting is dat de technologie zich de komende jaren snel ontwikkelt zullen de kosten voor het aardgasvrije maken van een woning uiteindelijk ook dalen.
Zorgen over kosten
Toch heersen in de Boxtelse politiek zorgen over de haalbaarheid van de transitie. Gerlof Roubos (BALANS) vreest bijvoorbeeld een ‘betaalbaarheidscrisis’, waar de komende generaties worden opgescheept met de uiteindelijke kosten. Hij verwijst naar een uitzending van het tv-programma RADAR, over de uit de pan rijzende kosten van warmte- en koudeopslagsystemen.
Mathijsen wijst erop dat er juist vanuit kostenoverwegingen gekozen is om systemen voor warmteopslag in handen te geven van monopolisten. “Om te zorgen dat er niet allemaal tussenpartijen zitten die allen hun deel van de winst willen afromen”, aldus de transitie-expert. “De andere zijde van de medaille is dat dat dan een monopolist is.” Wetgeving moet straks voorkomen dat monopolisten slechte service tegen een hoge prijs bieden. Daarnaast kan de gemeente op zogeheten ‘warmtekavels’, afgebakende gebieden binnen de gemeente, voorwaarden stellen aan de exploitanten van zo’n warmtenet.
Niet snel genoeg
Voor Miek Nooijen (PvdA-GroenLinks) kan de transitie juist niet snel genoeg komen. “We kijken nu vooral naar onze eigen portemonnee, maar ik denk dat wij ook naar de portemonnee van onze kinderen moeten kijken”, doelt zij op de gevolgen die een klimaatcrisis voor volgende generaties heeft. Ze pleit daarom niet alleen voor een snelle transitie, maar ook voor een brede campagne om mensen bewuster met natuurlijke hulpbronnen om te laten gaan.
En dat is nu precies waar de huidige gesprekken zich op richten volgens Mathijsen: het creëren van bewustwording dat de transitie eraan komt. “Je kunt ook zeggen: we stellen geen visie op. Maar dan blijf je eigenlijk aan het doorschuiven”, constateert hij. En juist voor dat doorschuiven is geen tijd, is de brede politieke overeenstemming.
Daarom wordt naar verwachting nog dit jaar een plan vastgesteld waarin per wijk wordt beschreven welke nieuwe energiebronnen kansrijk zijn en welk tempo voor de afkoppeling van aardgas haalbaar wordt geacht.
