Wanneer je vader of moeder je niet meer herkent

Dementie, een vreselijke aandoening. Op steeds jongere leeftijd kan dementie zich voordoen. Het is voor iedereen heel moeilijk om mee om te gaan. Voor de omgeving van de patiënt, maar zeker voor de patiënt zelf. Tijdens de eerste fase beseffen ze zelf heel goed dat er in hun geheugen veel aan het veranderen of verdwijnen is.

Nou ben ik verre van een arts, dus weet ik natuurlijk niks van deze aandoening. Het enige wat ik ervan weet, zijn mijn eigen ervaringen. Jarenlang heb ik mantelzorg verricht bij mensen die ik in eerste instantie niet kende. Dit deed ik naast mijn gewone werk als coach. Ik ontmoete de meest lieve hoogbejaarde mensen en had de mooiste gesprekken met hen.

Sommige oudjes, waren al echt dement toen ik net bij hen kwam. Als buitenstaander is het veel makkelijker om objectief met deze mensen om te gaan, dan dat dat voor de familie is. Ik had geen herinneringen met deze mensen opgebouwd, dus kon daar ook niet naar verlangen. Ook maakte het mij niet uit hoe iemand mij noemde, ik luisterde overal naar. Bij mij zat daar dan ook geen emotionele lading op.

In reverse

Iemand die aan het dementeren is, lijkt zijn voorbije leven opnieuw te herbeleven maar dan in de reverse. Dus achterstevoren. Eerst weten ze nog wie hun kinderen zijn en dan opeens zitten ze in een heftige emotie en zijn ze voornamelijk boos op hun echtgenoot, overleden of niet, dat maakt niet uit. En kennen ze opeens hun eigen kinderen niet meer.

Ik kwam erachter, dat ze dan dus op een herinneringsleeftijd beland waren, waar ze nog geen kinderen hadden. Een jong huwelijk met misschien wel een soort van huwelijkscrisis, waardoor ze opeens zo boos konden worden op hun overleden man. “Dit is een goed gesprek, hij moet er maar even bij komen zitten, zei een van die oude dames tegen mij”. Maar haar man was al 14 jaar geleden gestorven. Op dat moment was het voor haar, eind jaren vijftig.

Het lijkt erop dat tijdens die reverse, er heftige situaties of misschien zelfs trauma’s opnieuw aangekeken worden. Alleen nu zonder enige blokkades. In de werkelijke tijd van het gebeuren, mocht er wellicht niet over gesproken worden. Dat deed je niet in die tijd. Maar nu kan dat wel, er is toch niemand meer die je corrigeert. Zo voelt het tenminste. Oude pijnen komen opnieuw naar boven, naarmate ze de ladder afdalen.

Ik luisterde en probeerde het verdriet met woorden te verzachten. Door ze serieus te nemen. Het gehoord voelen, bracht rust.

Nou zijn er tal van soorten dementie en bij iedereen verloopt het anders. Maar toch denk ik dat het best aan te raden is om te luisteren naar het verborgen verdriet van deze persoon. Om alsnog die pijnen te mogen helen. Realiseer jezelf als kind, dat niet jij vergeten bent, maar de tijd waarin jij zo belangrijk voor hen bent geweest.

Dimphy Noordermeer.