Column Dimphy: Gemak dient de mens, of wordt het gemak een verarming?

Vooral de jeugd wordt al jarenlang overspoeld met gemak. Gemakkelijk voorverpakt of zelfs voorbereid voedsel. Online bestellen en eten laten thuisbezorgen. Altijd geld bij de hand via je telefoonapp, contact kunnen hebben met iedereen wereldwijd via een appje. Een nieuw kledingstuk, zo besteld. Noem het maar op. Het gemak is overal te vinden.

Niet alleen de jeugd, maar ook de volwassenen doen hier graag aan mee. Je hoeft zelf niet meer na te denken over afspraken die je gemaakt hebt, want die instantie stuurt je wel een reminder of uitnodiging. We laten graag onze vaste lasten automatisch afschrijven, want dat is zo makkelijk en op die manier hoeven we zelf niet te letten op hoeveel, wat en wanneer we geld uitgeven. Of bepaalde uitgaven reserveren. We vinden het allemaal heel normaal.

Maar zijn al die gemakken nu eigenlijk wel zo verstandig? Waar is de gedachte gebleven dat we eerst dienden te sparen voor een nieuwe auto? Of dat we geld apart legden om twee keer per jaar een hele nieuwe garderobe aan te schaffen. En dat we het nog leuk vonden om creatief te zijn met eten. Waar is het menselijke contact gebleven? Een telefoontje met een heus gesprek, die je niet alleen een antwoord geeft op een dringende vraag, maar waar je ook gelijk even checkt hoe het met de buren, familie of vrienden gaat. 

Ik moet bekennen dat ik zelf tegenwoordig ook snel een appje stuur in plaats van te bellen. Zelfs als mijn dochter boven op haar kamer is en ik heb iets van haar nodig, stuur ik soms eerder een appje dan dat ik even naar boven loop. Belachelijk!

Leveren deze gemakken niet eigenlijk heel veel verarming op? En dan bedoel ik niet alleen de grote schulden die er ontstaan door dat je iets koopt waar je eigenlijk nog geen geld voor hebt. Nee, dan bedoel ik ook de verarming van zelfstandigheid en echte contacten waarin nog gecommuniceerd wordt. Onze zelfredzaamheid en het behouden van onze eigen regie in het leven.
Wie plakt er nog zijn eigen fietsband? Of wie weet nog hoe je zelf je voedsel produceert? Wie kan er nog zelf zijn kleding maken of überhaupt een knoop aan naaien en een gat in een sok herstellen? Wie repareert zelf nog een elektrisch apparaat of wordt er gewoon een nieuwe gekocht? Meestal is dat zelfs noodzakelijk want de apparaten worden zo gemaakt dat je ze niet eens meer zelf kunt repareren. Vroeger ging een wasmachine minstens dertig jaar mee, tegenwoordig nog geen tien.

Al die oude ambachten zijn ingeruild door massaproductie uit China. Weinig kwaliteit meer en nog een belasting voor Moeder Natuur ook. Waar zijn we mee bezig en is het nog terug te draaien? 

Ik denk van wel. Oude kennis nieuw leven in blazen. Kennis en kunde delen. Zelf verantwoordelijk zijn voor alles wat we doen of willen. Weer mens zijn met kwaliteiten en talenten, die de wereld opnieuw met elkaar verbindt. Ik ga ervoor, doe je mee?

Dimphy Noordermeer.