Mark Buijs blikt terug op ruim vijf jaar burgemeesterschap in Boxtel

Boxtel – Boxtel nam 27 november afscheid van 'verbinder' en 'aanjager' burgemeester Mark Buijs. Samen met DeMooiBoxtelKrant blikte Buijs daags voor zijn afscheid terug op de afgelopen 5,5 jaar burgemeesterschap in onze gemeente.

Heel gek is het niet te noemen dat Mark Buijs in de politiek terecht kwam. Op 25 november 1968 werd hij geboren aan de Burgemeester Buijsstraat in Herpt. "Vernoemd naar de oom van mijn opa", vertelt Buijs met een blik die trots verraadt. Een lange lijn van ambtenaren en bestuurders gingen hem voor in de familie.

Zijn vader, loonwerker van beroep, overleed toen Buijs pas 13 jaar oud was. Zodoende kwamen Mark en zijn drie broers al vroeg op eigen benen te staan. "Toen mijn vader overleed hebben we met het gezin die zaak opgepakt en als zoons mijn moeder geholpen""We deden veel werk voor agrariërs en de wegenbouw. Toen mijn vader overleed hebben we met het gezin die zaak opgepakt en als zoons mijn moeder geholpen. Want dat je door met zijn allen mee te werken verder komt, heb ik aan den lijve ondervonden." Je zou het het eerste voorbeeld van het zoeken van meewerken en verbinden kunnen noemen. Zeker is dat het de ondernemersgeest bij de jonge Mark aanwakkerde. "Ik heb veel thuis meegewerkt en in die periode ook veel mensen leren kennen. Maar ik heb ook geleerd hoe de wereld in elkaar zit", aldus Buijs. Die kennis leidt ertoe dat hij uiteindelijk een eigen antiekzaak start in Heusden.

Samenwerking
Ook raakt Buijs geïnteresseerd in de politiek. Als raadslid en later wethouder in de gemeente Heusden maakt hij furore dankzij zijn vermogen om verschillende partijen nader tot elkaar te brengen. Het is een eigenschap die hij direct meeneemt uit zijn carrière als ondernemer. Buijs slaagt er als wethouder in voor Heusden lang gewenste verkeersoplossingen bij de A59 te realiseren dankzij de samenwerking met buurgemeenten Den Bosch en Waalwijk. Ook klopt hij aan bij Rijkswaterstaat. En weer leidt het zoeken naar verbinding tot succes.

Mark Buijs wordt in 2012 waarnemend locoburgemeester van Heusden, nadat burgemeester Henk Willems wegens privéomstandigheden zijn functie neer moet leggen. Het maakt hem enthousiast over het burgemeesterschap. In die periode ziet hij de vacature van de gemeente Boxtel voorbijkomen en doet een gooi naar het burgemeesterschap. Met zijn verbindende karakter en vernieuwende manier van werken past Buijs precies bij de kandidaat die de gemeenteraad voor ogen heeft en begin juni 2013 wordt hij in onze gemeente beëdigd als nieuwe burgemeester.

Transformaties
In Boxtel is de kersverse burgemeester betrokken bij twee grote ambtelijke transformaties: enerzijds de nieuwe manier van werken onder de noemer 'Meewerkend Boxtel' en anderzijds de ambtelijke fusie met de gemeente Sint-Michielsgestel tot MijnGemeenteDichtbij, waarbij hij intensief met zijn Gestelse collega Jan Pommer samenwerkte. Volgens Buijs 'een gigantische uitdaging' voor het ambtenarenkorps. Hij wil zelf dan ook niet met de eer gaan strijken: "We hebben dat écht met zijn allen moeten doen en daar ben ik de medewerkers ook dankbaar voor." Toch wist de enthousiaste Buijs ook de kersverse collega's uit Gestel warm te krijgen voor de nieuwe manier van werken.

Hij schetst de oude situatie aan de hand van een voorbeeld: "Een burger komt naar binnen met een vraag. Die vraag is vaak integraal en gaat dus over meerdere beleidsonderwerpen. Om hem op te lossen hakten wij die vraag voorheen eigenlijk in stukjes. Die werden op verschillende beleidsterreinen, dus sectoraal, beantwoord. We kwamen dan regelmatig met antwoorden die eigenlijk niets meer te maken hadden met de oorspronkelijke vraag." Die nieuwe manier van werken is multidisciplinair. Daarvoor werden letterlijk en figuurlijk muren uit het gemeentehuis doorgebroken.

Een ontwikkeling die zich gelijktijdig voordoet is het steeds groter wordende beroep op zelfredzaamheid. "De tijden veranderen. Mensen zullen met elkaar meer moeten gaan doen om de samenleving in stand te houden. Het zijn natuurlijk verkapte bezuinigingsmaatregelen die daarmee plaatsvinden, maar aan de andere kant is het goed als mensen wat meer op elkaar zijn toegewezen", bekijkt Buijs het positief. Die zelfredzaamheid probeert de gemeente onder leiding van Buijs te stimuleren.

Maatschappelijk rendement
Om waardevolle ideeën uit de samenleving binnen te halen bij het gemeentehuis worden in 2016 de wijkmakelaars in het leven geroepen. Zij vormen als het ware de schakel tussen de overheid en de burger. Ook wijst Buijs op de samenwerking tussen de gemeente en verschillende lokale initiatieven zoals Boxtel en Route of de Spiegeltent. "En kijk bijvoorbeeld naar Stapel op Sint", vertelt de burgemeester geanimeerd. "Al die dingen die bij Kasteel Stapelen gebeuren om 5.000 lachende gezichtjes te krijgen. En ook in Liempde en Lennisheuvel zijn er vergelijkbare clubs actief."

"Ik noem mijzelf wel eens een ondernemer in maatschappelijk rendement"Volgens de scheidend burgemeester zijn er overeenkomsten tussen het burgemeesterschap en de ondernemerswereld: "De overheid kan van bedrijven leren dat zij mee moet groeien met haar klanten." Hij doelt daarmee op het aanpassingsvermogen dat ondernemers moeten tonen om hun zaak draaiende te houden. Zo moet gemeente Boxtel zich volgens hem ook trachten aan te passen aan de veranderende samenleving. "Maar anders dan bij het bedrijfsleven zit de gemeente er niet om geld te verdienen", wijst Buijs ook op een belangrijk verschil. "Ik noem mijzelf daarom wel eens een ondernemer in maatschappelijk rendement."

Dit maatschappelijk rendement laat zich lastig in getallen uitdrukken, maar toch denkt Buijs dat onze gemeente goed op weg is. "Ik heb in Boxtel erg veel mogen leren. Want denken dat een burgemeester alles weet is natuurlijk flauwekul. Ik heb mensen om me heen met heel veel kennis en ook buiten het gemeentehuis lopen mensen rond die heel veel kunnen en weten. Als je dat samenknoopt dan kun je zoveel bereiken. Wat ik in Boxtel gezien heb is dat dat netwerk er gewoon is. Dat is mij zo ontzettend positief aan Boxtel opgevallen." Hij wijst op de ruim honderd burgerinitiatieven die momenteel binnen de gemeentegrenzen uitgevoerd zijn of worden.

Niet bang voor een uitdaging
Toch zit er ook een grens aan wat de samenleving aankan, is Buijs realistisch. "De mantelzorger staat bijvoorbeeld ernstig onder druk. En het hoogtepunt van de vergrijzing komt nog." Het vormt een uitdaging, zoals een burgemeester er gedurende zijn ambtstermijn vele voor de kiezen krijgt. Zo levert zijn losse en informele stijl hem uit sommige hoeken ook kritiek op. Die wuift Buijs echter weg: "Ik denk dat een burgemeester in deze tijd het zich niet kan veroorloven om niet tussen de mensen te staan."

"Als niemand meer een stap vooruit durft te zetten, waar gaan we dan heen met elkaar?"Op de vraag of hij zelf nooit bang was om als burgemeester gigantisch onderuit te gaan, bijvoorbeeld bij de ambtelijke hervormingen, antwoordt hij resoluut: "Nee." Hij laat een korte pauze vallen. "Weet je… Als burgemeester kun je iedere dag op je snufferd gaan. Natuurlijk ben ik voorzichtig, maar als niemand meer een stap vooruit durft te zetten, waar gaan we dan heen met elkaar? Ik vind dat die burgemeester die stappen júist moet zetten."

De 'ondernemer' Buijs zette met enige regelmaat die vernieuwende en volgens sommigen gewaagde stappen. Zo haalde hij in 2016 samen met collega Jan Hamming uit Heusden de landelijke media toen hij bij de Rijksoverheid aanklopte met een nieuwe manier van kleinschalige asielopvang. Deze Boxtelse 'wir schaffen das' oogstte veel lof en toont volgens Buijs aan waar een 'dynamische gemeenschap' als Boxtel toe in staat is. "Als iets onze samenleving écht raakt dan is iedereen het met elkaar eens!"

Een ander moment waarop heel Boxtel het met elkaar eens was, was net na zijn aanstelling in 2013. Boxtel stond toen als één man tegenover de voorgenomen schaliegasboringen bij Lennisheuvel. Het zijn volgens Buijs juist die grote dossiers waarop in Boxtel de kloof tussen verschillende achtergronden geslecht wordt en de politiek gebroederlijk optreedt. Verdere wapenfeiten die Buijs kan aandragen zijn de geslaagde pilot met een nieuwe manier van werken voor de politie, waarbij wijkagenten meer opereren vanuit gemeenschaps- en wijkhuizen en de succesvolle aanpak van de ondermijnende drugscriminaliteit, samen met diezelfde politie.

Op zoek naar een opvolger
Ondanks dat Buijs het naar eigen zeggen erg naar zijn zin heeft gehad in Boxtel, wil hij verder, zichzelf ontwikkelen. Wellicht is het ook die ondernemersgeest die hem ertoe heeft gezet om te solliciteren op de vrijgekomen burgemeesterspost in Oosterhout. Ook daar was men op zoek naar een 'verbinder' zoals Buijs de afgelopen jaren in Boxtel was.

Uitspraken over zijn gewenste opvolger doet Buijs niet. "Dat is aan de raad. Die gaat straks kijken en erover nadenken wat er in de toekomst voor Boxtel nodig is. Dat kan totaal iets anders zijn dan Mark Buijs." Ook over de invulling van zijn het ambt in Oosterhout kan hij nog niet veel zeggen: "Eerst maar eens goed luisteren wat ze willen zien en dan kan ik kijken hoe ik daar op mijn eigen wijze een steentje aan bij kan dragen."

Mark Buijs wordt vandaag officieel aangesteld als nieuwe burgemeester van Oosterhout. In zijn ruim 5,5 jaar in Boxtel heeft hij grote veranderingen in de manier van werken binnen het ambtenaarskorps doorgevoerd. Toch is zijn taak in Boxtel niet af. "Dat is het nooit", aldus de scheidend burgemeester die daarmee verwijst naar zijn eerdere uitspraak over 'de gemeente als bedrijf'. Wel heeft hij, als verbinder pur sang, nog een boodschap aan alle Boxtelaren: "Kijk een beetje naar elkaar om." Hij pakt zijn telefoon om een filmpje te laten zien dat hij via WhatsApp kreeg doorgestuurd. Tientallen pieten en Sinterklaas zingen de burgemeester daarin vanaf Kasteel Stapelen toe voor zijn verjaardag. "Je probeert natuurlijk zo veel mogelijk te geven", lacht Buijs dankbaar. "En moet je kijken wat je ervoor terug krijgt!"