Duurzame appartementen De Kleine Aarde stuiten op weerstand in de buurt

Boxtel - Op het terrein van De Kleine Aarde worden 22 bijzonder milieuvriendelijke woningen ontwikkeld. Omwonenden maken zich echter zorgen: zij vinden het gebouw niet passend in de omgeving en vragen zich af of het complex wel écht zo duurzaam als beloofd wordt.

Een groot aantal buurtbewoners zat na de aangekondigde bouwplannen met veel vragen die zij niet door JOOST en de gemeente beantwoord zagen. Daarom dienden zij verschillende WOB-verzoeken in om onder meer de verkoopvoorwaarden van de bouwgrond boven tafel te krijgen.

Hun frustratie werd aangewakkerd nadat bleek dat JOOST hen tegen de afspraken in niet op de hoogte had gesteld over de voortgang van het project. JOOST stelt dat bij de direct omwonenden een brief per ongeluk niet werd bezorgd. De omwonenden hebben een andere lezing en geloven daar inmiddels niets van: “Toen zijn wij er verder in gedoken en hoe meer we kijken, hoe meer we vinden.” Hierdoor zijn zij gaan twijfelen aan de transparantie van gemeente en JOOST en vermoeden zelfs een dubbele agenda: “De manier waarop ze omgaan met de burgers en alles aan de kant schuiven om dit mogelijk te maken is stuitend. Zelfs het gebied word gewoon welstandsvrij verklaard om hun zin door te duwen!”

De buurtbewoners waren gebonden aan strikte bouwvoorschriften, maar ze vinden dat de gemeente voor woningbouw op natuurgebied in De Kleine Aarde voor JOOST een uitzondering maakt. Dat is in hun ogen meten met twee maten. Daarnaast vinden ze het complex ook niet passen bij het karakter van de wijk en vragen ze zich af waarom de gemeente en JOOST niet eerst bestaande gebouwen zoals het gemeentehuis of het Ursulagebouw transformeren tot woningen in plaats van nieuwbouw te realiseren. “Dat zou pas echt circulair zijn en is door de provincie gewenst”, aldus de omwonenden.

Vraagtekens bij experimenteel karakter
Het is niet hun enige bezwaar. JOOST laat volgens hen juist door het gebruik van beproefde innovaties het experimentele karakter los. Daarmee schendt de woonstichting in hun ogen een belangrijke voorwaarde uit het koopcontract.

Ook op het gebied van onderwijs, eveneens een van de belangrijkste voorwaarde om op het terrein van De Kleine Aarde te mogen ontwikkelen, zien de bezwaarmakers weinig terug in de bouwplannen. De buurtbewoners betwijfelen of nog wel wordt voldaan aan de eisen op basis waarvan de subsidies verstrekt zijn.

De buurtbewoners zijn van mening dat de gemeente onduidelijke afspraken heeft gemaakt met JOOST en de andere initiatiefnemers. Zo is er voor het terrein geen exploitatieplan opgesteld waarin alle risico’s en afspraken tussen betrokkenen zijn vastgelegd. Zij vrezen daarom een financieel fiasco, waar de Boxtelse burger voor zal moeten opdraaien.

Voor de duidelijkheid: ze twijfelen niet aan het duurzame karakter van de woningen. Wel plaatsen ze vraagtekens bij het innovatieve gehalte dat het complex heeft. Hoewel de initiatiefnemers zeggen veel waarde te hechten aan duurzaamheid en zij de nieuwe bewoners bij nieuwe innovaties willen betrekken, is dat volgens de omwonenden nergens keihard op papier vastgelegd. “In andere plaatsen wordt al veel duurzamer gebouwd dan hier”, merkt een buurtbewoner op. Ook staat nergens op papier dat de bewoners affiniteit moeten hebben met duurzaamheid.

Ten slotte vrezen de bezwaarmakers gevaarlijke situaties door het realiseren van zes parkeerplaatsen voor kortparkeerders, gelegen aan een fietsstraat en schoolroute. Zij vrezen hierdoor een forse toename van verkeersbewegingen en toenemende onveiligheid.

Duurzaam publiek aantrekken
Dat het project niet het meest innovatieve in Nederland is, herkent projectmanager Niels Vader: “Dat komt omdat de ontwikkeling vrij lang heeft geduurd.” Verder wijst hij er nogmaals op dat de bewoners van het complex géén proefkonijnen moeten worden. Toch verwacht hij met zaken als een gemeenschappelijke wasruimte en het totaal aan milieuvriendelijke maatregelen wel een bepaald publiek aan te trekken. “Je moet er wel zin in hebben om zo te wonen natuurlijk.” En het is ook deze manier van wonen die volgens hem experimenteel te noemen is.

Vader stelt dat je het appartementencomplex een wezenlijk onderdeel is van het oorspronkelijke gedachtegoed uit het document ‘De Kleine Aarde naar een frisse start’ (2016). Daarin komt onder andere de visie naar voren om op het gehele terrein van De Kleine Aarde Wonen Werken en Scholing tot stand te brengen. “De pijler wonen is uiteraard duidelijk”, aldus Vader,“maar ook bijvoorbeeld de pijler scholing kan plaats gaan vinden in de technische ruimte van het complex. Deze technische ruimte zal ten behoeve van educatie zeer ‘leesbaar’ worden uitgevoerd.” JOOST laat weten zich, naast dit gedachtegoed, uiteraard ook aan het koopcontract te houden. De stichting stelt dat aan de hand van drie voorwaarden (duurzaamheid, circulariteit en een natuurinclusieve manier van bouwen) wel degelijk aan het experimentele karakter voldaan wordt.Daarnaast worden toekomstige bewoners volgens Vader gestimuleerd om duurzaam te leven. Hier hoeven zij weinig voor te doen; het gebouw doet het als het ware voor hen.

Op de kritiek die omwonenden hebben over de afmetingen van het complex wil Vader niet verder ingaan. “Ik kan daar vrij weinig mee omdat dat een taak van de gemeente is.” Hij wijst erop dat het college akkoord is gegaan met het ontwerp zoals dat er nu ligt. Als omwonenden daar niet mee kunnen leven rest volgens hem nog een juridisch traject. Maar het voornemen is om het niet zo ver te laten komen, benadrukt hij.

JOOST betreurt gebrekkige communicatie
Wel zegt de projectmanager de gebrekkige communicatie te betreuren. Die is volgens hem te wijten aan een samenloop van omstandigheden zoals de coronacrisis, waardoor grotere bijeenkomsten onmogelijk zijn, en eerdergenoemde niet bezorgde nieuwsbrieven. Evenwel kreeg de woonstichting tot dusver ook weinig respons op een nieuwe brief waarin omwonenden werden uitgenodigd voor een gesprek. Vader geeft aan dat dit aanbod overigens nog steeds staat.

Ook wordt nog een digitale bijeenkomst in samenwerking met de gemeente gepland. Deze bijeenkomst kan echter pas georganiseerd worden nadat de gemeente alle bezwaarschriften heeft beantwoord omdat het vanwege mogelijke juridische gevolgen voor de gemeente eerder niet mogelijk is om vrijuit te communiceren. De gemeente is daarmee nu doende. Na beantwoording wordt het plan ter beoordeling aangeboden aan de gemeenteraad. De verwachting is dat dat dit voorjaar gebeurt.