Heilig Hartparochie ziet inkomsten flink teruglopen door corona

Boxtel – De Heilig Hartparochie verwacht wegens de coronacrisis rode cijfers te schrijven. Minder kerkbezoekers en collecteopbrengsten zijn de voornaamste reden van dit verlies. Secretaris Jo Custers verwacht een extra ‘coronadip’ van ruim 25.000 euro. Toch wil hij niet in mineur afsluiten: “Want we zijn best goed bezig!”

Boekjaar 2020 is inmiddels afgesloten. Een jaar dat ook het coronavirus zijn intrede deed in ons land. Met alle gevolgen van dien, ook voor de kerk. Want hoewel er meer mensen overleden en er meer giften binnenkwamen, kon de kerk vanwege alle maatregelen slechts mondjesmaat mensen toelaten, wat de inkomsten drukte.

Het aantal uitvaarten in de Sint-Petrusbasiliek lag in 2020 met 29 ongeveer één derde lager dan een jaar daarvoor. Mogelijk speelt de grootte van de Boxtelse basiliek in combinatie met het beperkt aantal toegestane bezoekers wegens corona een rol bij die krimp. In Liempde, Lennisheuvel en Esch bleef het aantal kerkelijke uitvaarten ongeveer gelijk met het jaar daarvoor. De lijn in alle kerken is overigens al jaren dalende. Zo werden bijvoorbeeld in 2016 in Boxtel nog 60 katholieke uitvaartdiensten gehouden.

Geen coronahulp
Een andere factor die de inkomsten drukte was een fors verminderde opbrengst uit het ‘met de pet’ rondgaan in de kerk. “Of er nu 500 mensen in de kerk zitten of 30, dat scheelt nogal”, vertelt Custers. Hij verwacht tienduizenden euro’s minder op te hebben gehaald op die manier. “En crowdfundingacties klinkt allemaal leuk en aardig, maar dat werkt niet”, ziet de secretaris in de praktijk.

Er is geen overheidsregeling om de verminderde inkomsten van kerken door de coronapandemie op te vangen. Wel kon de Heilig Hartparochie rekenen op 5.472 euro om tegemoet te komen aan de loonkosten. Relatief gezien een bescheiden bedrag op de ruim 135.000 euro aan jaarlijkse personeelskosten.

Krimp
De impact van de coronapandemie legt ook bloot wat al langer een sluipend probleem is: de kerkgebouwen worden steeds leger omdat het katholicisme in ons land krimpende is. Het CBS becijferde alleen al in de afgelopen negen jaar een krimp van ruim 5 procent. Dat ziet ook Custers. “Als je kijkt naar het aantal communies in Liempde vorig jaar. Dat zijn er drie”, verzucht hij.

Daar komt bij kijken dat het volgens Custers niet ‘hip’ is om een kerk financieel te steunen. Steeds meer bedrijven laten volgens hem in hun statuten opnemen dat ze geen giften meer doen aan kerkelijke instellingen. “Bijvoorbeeld omdat de klanten dat niet willen.” En dat geldt volgens de secretaris ook in toenemende mate voor deur-aan-deur collectes: “Als je ergens aankomt en je zegt dat je van ‘de kerk’ bent, dan gaat de deur al bijna dicht.”

Dure verbouwingen
En dat terwijl alleen al het open houden van de Boxtelse kerkgebouwen jaarlijks ruim 70.000 euro kost. “Gas, elektra, het noodzakelijk onderhoud”, somt Custers op. Daarnaast wordt ieder jaar 110.000 euro apart gezet voor groot onderhoud. Want het probleem met kerkgebouwen is, dat veel onderhoud aan de kerkgebouwen een peperdure kraan vereist.

Custers verwijst bijvoorbeeld naar de werkzaamheden aan de Petrustoren die momenteel gaande zijn. Het herstellen van rotte houten steunbalken kostte bijna 50.000 euro. “En je ziet daar van de buitenkant niets aan. Dat is dus geld dat als het ware verdwijnt.”

Weinig hulp van buitenaf
Vrijwel iedere Boxtelaar is trots op de fier boven het dorp uittorenende Petrustoren. En daar wringt de schoen, aldus Custers: “We krijgen allemaal loftuitingen, want het is mooi voor Boxtel, maar het moet wél door de parochianen betaald worden!”

Vanwege de scheiding van kerk en staat is er geen inmenging van de overheid op het kerkbestuur en andersom. Wel kunnen de kerken rekenen op een bijdrage voor het onderhoud van monumentale gebouwen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed vergoedt tot ongeveer de helft van de onderhoudskosten, mits de kerk met een goed onderbouwd onderhoudsplan komt.

Beleggingen
Toch is Custers gematigd positief over de toekomst. Want ondanks de instortende beurzen leverde de belangrijkste inkomstenbron van de kerk, beleggingen, het afgelopen jaar een rendement van zo’n 6 procent op. “We zouden nog meer winst kunnen maken met de club als we zouden beleggen in aardolie”, vertelt Custers, “maar je voelt hem al aankomen; wij mogen alleen maar beleggen in groene fondsen.”

Van die rendementen wordt 3 procent winst meegenomen in de uitgaven. Wat er extra aan inkomsten is spaart de kerk voor mindere tijden. Dat gebeurde bijvoorbeeld in 2018, toen de beleggingen ineenstortten.

Verkoop vastgoed
Om meer inkomsten te genereren heeft het parochiebestuur de afgelopen jaren bovendien vastgoed verkocht, zoals bijvoorbeeld de Heilig Hartkerk. “Daar krijg je dan 325.000 euro voor, wat je weer in beleggingen kunt stoppen”, legt Custers uit. En daarnaast hoeft het gebouw, plus de pastorie niet meer onderhouden en verwarmd te worden. Dat is te merken: de kosten voor de kerkgebouwen daalden de afgelopen jaren gestaag en zijn nu structureel tienduizenden euro’s lager dan vijf jaar terug. Daar staat overigens ook een kleine daling van inkomsten tegenover: minder kerkgebouwen betekent immers ook minder kerkelijke uitvaarten.

En er waren ook meevallers wegens de coronapandemie. Zo konden de kerkkoren tijdens de zondagdiensten ook niet optreden. “En daarmee besparen we duizenden euro’s aan kosten voor de dirigenten.” En Custers zag ook dat de parochianen extra gul waren: “Zo hebben we ongeveer 10.000 euro meer aan inkomsten uit de actie Kerkbalans.”

Zwarte cijfers
Al met al denkt de Heilig Hartparochie wegens de coronacrisis zo’n 25.000 euro extra in te moeten leveren. En dat terwijl de kerk al jaren moet interen op de reserves. “Maar dat kunnen wij wel dragen”, vertelt Custers. “En er zijn mensen die het nog veel erger hebben hoor! De horeca en andere mensen hebben het veel zwaarder. Daar hoor ik de meest droevige verhalen van.”

De komende jaren hoopt de parochie voor het eerst in lange tijd zwarte cijfers te noteren. Dat kan mede doordat ook gesneden wordt in de personeelskosten. Zo loopt er volgens Custers een traject waarbij het secretariaat door vrijwilligers gerund wordt. Ook moet de verkoop van het kerkelijk vastgoed dankzij beleggingen te gelde gemaakt worden. Custers: “De organisatie is goed op orde. We zeiden bij de bestuursvergadering nog tegen elkaar: we zijn goed bezig!”