De wulp met zijn karakteristieke snavel, is verdwenen van de Kampina.
De wulp met zijn karakteristieke snavel, is verdwenen van de Kampina. Foto: D. Pexcel/Pixabay.

Verarming natuurgebied: wulp verlaat Kampina

Algemeen

2022 is de geschiedenis ingegaan als het jaar van de laatste wulp op de heide van Kampina. Hij volgt daarmee die andere iconische soort, de korhoen, op die ongeveer veertig jaar geleden van de heide verdween. Voorlopig zal het aanzwellende gejubel van de wulpen niet meer te horen zijn. Een verarming van de natuur die aangeeft dat er dringend actie nodig is om verdere achteruitgang van de biodiversiteit te voorkomen.

Onverwacht komt het verdwijnen van de wulp niet, want al jaren ziet Natuurmonumenten een daling van het aantal broedparen. Ondanks extra maatregelen was zij niet in staat dit tij te keren en dat maakt het verlies van de wulp extra frustrerend.

Vogelwerkgroep Boxtel houdt al jaren de broedvogelstand op de Kampina bij. Dit jaar was het gebied rond de Zandbergsevennen op de centrale heide aan de beurt en werden broedvogelterritoria van wel 52 soorten geteld. Een mooi resultaat met waarnemingen van nachtzwaluw, veldleeuwerik en roodborsttapuit. Ook een zeldzame grauwe klauwier deed de harten sneller kloppen. Minder goed gaat het met bijna alle roofvogelsoorten en de enkele waarneming van een dodaars, de kleinste futensoort van Nederland, baart ook zorgen. Maar het meest triest stemde wel die laatste overvliegende eenzame wulp, die tijdens verschillende telrondes werd waargenomen. 

Achteruitgang
De wulp broedde in Noord-Brabant vanouds vooral in heidevelden en in de Kampina waren er tot de eeuwwisseling elk jaar rond de 25 broedparen. In 2008 restten er nog negen koppeltjes. Deze dramatische achteruitgang bereikt nu in 2022 zijn dieptepunt met nog een enkele wulp. Een nest wordt er niet meer geteld. Ook met veel andere diersoorten gaat het slecht. Frans van Erve, vogelkenner en al decennia actief met het bijhouden van de vogelstand in het gebied, struint vanaf het begin van de jaren zestig over de Kampina om vogels te inventariseren.

Vanaf de jaren tachtig gaat hij met een karteringsmethode van Sovon Vogelonderzoek Nederland de vogelstand op de heide systematischer bijhouden. “Daardoor hebben we nu een heel goed beeld hoe het met al die heidevogels, waaronder ook de wulp, is gesteld” vertelt van Erve. “En de resultaten liegen er niet om. De biodiversiteit neemt af, doordat het met veel andere diersoorten ook slecht gaat! Zo tel ik ook al jaren de levendbarende hagedissen op de heide van Kampina en ook daar zie je een sterke daling van het aantal exemplaren”.  

Uit de krant