Column Voedseltuin: elke moestuin een zonnebloem

Een grote moestuin of een vierkante-meter-groentetuintje op je balkon: reserveer altijd een plekje voor een zonnebloem. Waarom?

Zonnebloemen staan niet alleen prachtig maar zijn ook superveelzijdig en heel gemakkelijk uit een pit te kweken. Ze lokken bijen naar je moestuin en zuiveren de grond. De stevige stengels zijn groeisteun voor klimgroenten zoals bonen. De wortels maken de bodem rul. De grote bladeren gebruik je als mulch. De pitten zijn lekker en heel gezond. Vogels zijn er gek op. De bloembodem kun je eten zoals artisjok. En knikt een hoge zonnebloem in een zomers onweer: als snijbloem heb je er dan in huis ook plezier van.

Heen-en-weer-bloem
Jonge zonnebloemen draaien elke dag met de zon mee. In de ochtend kijken ze naar het oosten en tegen de schemering staan ze met hun hoofdjes richting het westen. ’s Nachts draaien ze rustig weer terug, klaar voor de volgende zonsopgang.

De Griekse mythologie vertelt hoe dat komt. De mooie nimf Clytia wordt verliefd op zonnegod Apollo, maar dat loopt niet goed af. Apollo beantwoordde haar liefde niet en veranderde Clytia in een zonnebloem. Zij volgde de beweging van de zon langs de hemel van oost naar west om haar geliefde zonnegod te blijven zien.

Om-en-om groeien
Nu weten we dat de bloem zelf niet beweegt, maar dat de stengel ongelijk groeit: overdag groeit de oostelijke zijde van de stengel sneller, terwijl ‘s nachts de westelijke zijde sneller groeit. Door deze om-en-om-stengelgroei lijkt het alsof de bloemen de zon volgen en ’s nachts weer terugdraaien.

Tegen de tijd dat de grote bloem volwassen is, verstijft de stengel met de bloem gericht naar het oosten. Het gedraai is dan voorbij. Alle zonnebloemen in je tuin wijzen dan dezelfde kant op. Dat is geen toeval: op het oosten warmt de bloem sneller op en trekt daarmee meer bestuivers aan.

We drogen de grote zonnebloemhoofden maar ook kleinere soorten en bewaren de pitten. Voor een wandeling over de tuin, om een paar pitten te verzamelen of om een helpende hand toe te steken: je vindt ons op maandag- , woensdag- en vrijdagmorgen bij de Pipowagen.

Maria van den Hoogen
Tuinleider Voedseltuin Boxtel op De Kleine Aarde
www.voedseltuinboxtel.nl