Zwaanse Brug driekwart eeuw geleden geopend

Boxtel telt verschillende bruggen. De bekendste is wel de Zwaanse Brug. Het was woensdag 22 februari exact 75 jaar geleden dat de overspanning geopend werd.

Op de plek van de huidige Zwaanse Brug lag al ver voor 1948 een oeververbinding. De Duitse bezetter blies die op 24 oktober 1944 echter op. Midden in het dorp, op het kruispunt van de Rechterstraat, Stationsstraat, Molenstraat en de Prins Hendrikstraat ging niet alleen de Zwaanse Brug de lucht in, maar werden ten gevolge van die ontploffing meerdere huizen flink beschadigd of geheel vernield. Van het huis van meester Van Etten, de schoenwinkel van Harrie Pastoor en de prachtige villa, ooit gebouwd door burgemeester Frans Stael, bleef niets over dan een rokende puinhoop. 

Er werd al snel een noodbrug aangelegd, immers, het centrum moest vanuit Breukelen kunnen worden bereikt zonder al teveel omwegen. Na moeizame voorbereidingen vond uiteindelijk op 13 maart 1947 de aanbesteding van een nieuwe, blijvende brug plaats. Het bouwbedrijf Van Lieshout uit ’s-Hertogenbosch ging de klus klaren. 

Uitgelezen moment

22 februari 1948, het patroonsfeest van de gemeente Boxtel, een uitgelezen moment om de nieuwe overspanning te openen. Burgemeester Van Helvoort voerde het woord. Hij besloot zijn toespraak met de woorden: ‘Moge dan de Zwaanse Brug in haar nieuwe gedaante de draagster zijn van het moderne verkeer in een zich sterk ontwikkelend Boxtel en daarbij de plaats, welke zij in het hart van de rechtgeaarde Boxtelaar heeft verkregen, nimmer meer verliezen’.

Lintje

Van Helvoorts echtgenote knipte het lint door en opende zo de verbinding over de Dommel officieel. Boxtel’s Harmonie speelde en na de plechtigheden volgde nog een gezellig samenzijn.

Nu, 75 jaar later, zijn miljoenen mensen van de Stationsstraat naar de Rechterstraat gewandeld en vice versa, zich wellicht het historische karakter van de Zwaanse Brug niet realiserend. Alleen een ingemetselde gedenksteen herinnert aan de opening.

Grens

Dat het civiele kunstwerk dat ooit een grens vormde van de oude dorpskern, de honderd jaar haalt, lijkt waarschijnlijk. Maar het is goed mogelijk dat de omgeving van de brug er dan heel anders uitziet. Er ligt een plan om de omgeving van de bibliotheek en het parkeerterrein aan de Prins Hendrikstraat opnieuw in te richten, als sluitstuk van Boxtel binnen de bruggen. Rond deze centrumvisie is het echter al een hele poos stil. Ondertussen kabbelt de Dommel vredig onder het symbool van naoorlogs herstel, van nieuw elan, van een dorpshart dat uit de as is herrezen.

Annemarie van Santen, dochter van ingenieur Van Santen die de Zwaanse Brug ontwierp, tipte heemkundige Christ van Eekelen over het 75-jarig bestaan van het Boxtelse symbool van wederopbouw. Heemkunde Boxtel heeft het plan er later dit jaar met een tentoonstelling aandacht aan te besteden. Hoe en wanneer is nog onduidelijk. 

In 2019 kreeg de Zwaanse Brug nog een nieuw aanzicht, althans, het wegdek werd aangepakt in het kader van de herinrichting van de Rechterstraat.